چۆن سزای خۆمان بدەین ؟

تەنیا بەدرەدین :پسپۆری دەروونی

رەنگە پێمان سەیر بێت چۆن دەتوانین سزای خۆمان بدەین ئەوەشمان بێتە بیر چ سزایەك بۆ خۆمان هەڵبژێرین” بۆ ئەو هەڵەی كە كردومانە ئایا سزای جەستەی بێت یان سزای دەرونی بەڵام ، دەبَیت ئەوە لەبیر نەكەین ئەوەی ئێمە مەبەستمانە سزادانی جەستەی نیەكە هەندێك كەس بۆ ئازاردنی خودی خۆیان بەكاری دەهێنن نمونە كاتێك یەكێك هەڵەیەكی دیاری كراودەكات بریار دەدا شوێنێكی دیاری جەستەی خۆی بسوتینی بۆ ئەوەی دووبارە نەگەرێتەوە سەر هەڵەكەی لە گەل ئەوەشدا ئەو جۆرە هەڵەیە پاشماوەیەكی ناتەندروست لەسەرجەستە بەجێ دەهیڵێت لە داهاتوش دا لەسەر ئەو جۆرە سزادانەی خۆمان پەشیمان دەبینەوە لەبەر ئەوەی پاشماوەیەكی ناتەندروستی لەسەرجەستەمان چێهێشتووە بە هۆی هەڵەیەكمانە وە یاخوت هەندێك تاك هەیە كاتێك كە هەڵەیەك دەكات پەنا دەباتە بەر هەندێك ماددەی هۆشبەر بۆئەوەی فەرەبووی هەڵەكەی بكات و لەبیری بكات كە ئەم چۆرە سزایەش كاریگەری خراپ لەسەر مێشكو كۆئەندامەكانی تر لەش بەجێ دەهیڵیت و ناتەندروستە ،بەڵام دەبێت ئەوەش بزانین كاتێك ئێمە هەڵەیەك دەكەین بەرامبەر بە كەسی بەرامبەر كە هیچ پاساوێكمان بۆی نیە بۆئەوەی نكۆلی لی بكەین راستەو خۆ داوای لی بوردن دەكەین یاخوت پاش ماوەیەك داوای لی بوردنی لی دەكەین ئەمەش پی ناگوتریت سزادانی دەرونی، بەڵكو ئەمە لیبوردەیو بەهێزی تاكەكەیە كە دان بەهەڵەكەی دەنێت , ڵەگەڵ ئەوەشدا هەندێك جارحەزمان لە نكۆلی كردنە ئەو هەلەیەی كەكردومانە بە هەلپەسێردراوی دەیهێڵینەوە بەڵام دەكریت بۆ چارەسەركردنی هەڵەكەی خۆمان داوای لی بوردن هەلبژێرن ئەوكات كێشە كانمان چارەسەر دەبێت و ئەو فشارە دەرونیەی دروست بووە دادەبەزێت و پاشماوە كەی كاریگەریمان لەسەر دروست ناكات وئەوكات بە دەرونێكی ئاسوودەوە دەتوانین لە دەوروبەر بروانینن وگەشبین ترسەیری ژیان بەكەین . ئەوەی ئێمە مەبەستمان جەختی لەسەر بكەینەوە سزادانی دەرونی خۆتە مەبەست لە سزادنی دەرونی ئەوەیە كە تۆ بۆئەوەی جارێكی تر ئەو هەڵەیەی كەلەرێگەی سلوكەوە یان لەرێگەی و ووشە یان لە رێگەی ئامرزای نیشانەوە ئەنجامداوە دووبارە نەكەیتەوە . بۆماوەیەكی كاتی دەرونی خۆت ئازاردەدەیت رەنگە زۆرجا هەستیش بەم ئازارە دەرونیە نەكەیت ئەمیش لە رێگەی قەدەغەكردنی ئەوشتەی كە هەڵەت پێ كردوە .كەخۆت دروست كەرو سەرچاوەی دروست بوونی ئەو ئالۆزیە بووی كەبۆتە هۆی ئەوەی بەرامبەرەكەت بێزاركردوە یان توشی قەیرانێكی دەرونیت كردوە كە تێروانینی بەرامبەر كەسایەتی تۆ گۆراوە یاخوت بە شێوەیەكی ناشیاو ناتەندروست مامەلەت لەگەل كردوە . بە نمونە كاتیك لەرێگەی تەلەفونەوە لە هەڵچونێكی تورەیدا سەر زەنشتی هاورێكەت دەكەیت و خۆت پێ كۆنتروڵ ناكرێت ئەوسەرە زەنشتە جێگەی قبوڵ نیە دەكرێت سزای خۆت بدەی بەوە كە ماوەی یەك هەفتەیەك یان زیاتر مۆبایل بەكارنەهێنی بۆ ئەوەی لە لات ببێتە رەمزێك هەركاتێك ویستت هەڵ بچیت و كەسێك سەر زەنشت بكەیت یان بێزاری بكەیت ئەوەت بەبیر بێتەوە كەتو لەسەر ئەم رەفتارە خراپەت خۆت سزاداوە و نابیێت جارێكی تر خۆت سزا بدەیتەوە ئەمەش دەبێتە هۆكارێك جارێكی ترنەگەرێتەوە سەر ئەو جۆرە رەوشتەی كە ئەنجامداوە . یاخوت تۆ لە كاتی بەكارهێنانی یەكێك لە ئامَیرەكان كە پیویستە بەلایەنی سودمەنددیەوە بەكاری بهێنی بەڵام، بۆ لایەنی ناتەندروست بەكاری دەهێنی و زیان بەخۆت و دەوروبەركەت دەگەینی نمونە ئاڵوودەبوون بەسەیركردنی فیلمە سێكسیەكان لەسەر تۆری ئەینتەرنێت ناتوانیت وازی لی بێنیت وخۆت كۆنترۆل بكەیت دەكریت ماوەیەكی دیاری كراو ئینتەرنێت بەكارنەهێنی و لە خۆتی قەدەغەبكەیت قەرەبووی بكەیتەوە بەكۆمەلێك چالاكی تری تەندروست ئەمەش جۆرێكە لەسزادان . رەنگە ئەمە بەلای زۆربەمانەوە سەخت بێت و نەتوانین ئەم جۆرە سزایە بۆخۆمان هەڵبژێرین بە پاساوی ئەوەی كە ئەو توانایەمان نیە بەڵام دەكریت تۆ ئیرادەی خۆت تاقی بكەیتەوە باوەرت بەخۆت بێت كە ئیرادەت بەهێزە هەربریاریك بدەیت جێ بەجێی دەكەیت بەڵام ئەگەر هاتوو تۆ نەتوانی سزای خۆت بدەیت لەسەر ئەوكارەخراپانەی ئەنجامی دەدەی لەگەل ئەوەشدا لەبیری ئەوە دابوو ئەو كارانە تەرك بكەیت . بەڵام جێ بەجێ ی نەكەی ئەمە نیشانەی بێ ئیرادەییە بۆیە ئەمە دەبێتە تاقی كردنەوەیەك بۆ زانینی ئیرادەی خۆت وە جگە ,لەوەش فێری یاسایەكی تایبەتت دەكات بەخۆت بۆئەوەی زیاتر بژیت بە بێ كیشەو گرفتی دەرونی .ئێمە قسە لەسەر ئەوە ناكەین كە لەرابردوو چیت كردوە پێویستە سزای خۆت بدەین ئەمەیان گرینگە تۆ لە رابردووهەر ئەوەندەت هەبووە كارت پی كردوە رەنگە هەڵەو كەمو كورتی زۆری تیابێت قسەكردنی ئێمە لەسەر ئێستایە تۆ ئیستا هەڵەیەك دەكەیت و بریاری ئەوەش دەدەیت كە دووبارەی نەكەیتەوە بەڵام ،دەبینیت حەزی ئەوەت هەیە كە دووبارەی بكەیتەوە رەنگە لەجارانیش ناتەندروست تر بیكەیت. بەڵام، ئەگەر تۆ سزای خۆتدا هەرگیز جارێكی تر دووبارەی ناكەیتەوە ئەوكات ئاشت بونەوەیەكیش لە گەل خۆت و دەوربەرت دروست دەكەیت و بەتەندروستەكی دەرونی باشیش دەژیت. دەبێت ئەوەش بزانیین هەموو تاكەكانی كۆمەڵگا وێڵو سەرگەردانی بەختەوەرین, بەلام كێشەكان لێرەوە دەست پێ دەكات كە ئێمە نازانین چۆن خۆمان بەختەوەربكەین و بێ كیشەو گرفت بژین ئەو سزادانەی كە ئێمە باسمان كرد رەنگە تارادەیك بۆماوەیكی كەم فشارێكی دەرونیمان بۆدروست بكات ولە قەیرانێكی دەرونی بژین ,بەلام ڵەگەڵ ئەوەشدا ,فێرمان دەكات چۆن بتوانیین بە سەرخۆمان زال بین و چۆن ئیرادەمان بەهێز بەكەین چۆن ئاگاداری تەندروستی جەستەی و دەرونی خۆمان بین هەمووئەو تاكانەی كەسزای خۆیان دەدەن بەشێوەیەكی تەندروست لەسەر هەلەیەك بێ گۆمان كەسانی سەركەوتوو بەختەوەرن و خۆیان لەرووی دەرونی و جەستەیەوە خۆش دەوێت و نایانەوێت هۆگربوون بە هەندێك سلوك كە قبول كراو نیەو زیان بە جەستە و دەرون و پەیوەندیە كۆمەلایەتیەكانیان بگەینێت.

نووسراوه‌ له‌لایه‌ن
Parwarday Maxmur