كارەساتی شەهید كردنی ئیمام حوسەین لە ژێر رۆشنایی دیدو بۆچوونی ئەهلی سوننەو جەماعەدا
كارەساتی شەهید كردنی ئیمام حوسەین لە ژێر رۆشنایی دیدو بۆچوونی ئەهلی سوننەو جەماعەدا
عیرفان ئەحمەد كاكە مەحموود
الحمدلله والصلاە والسلام علی رسول الله وعلی وصحبه ومن والاه..
بێگومان كاروباری مێژوو و گێڕانەوەی مێژووی گەلان و پێشینان، گرنگی تایبەتی خۆی هەیە لە ژیانی گەل و نەتەوەكاندا، مێژووی هەر گەل و نەتەوەیەك بەڵگەیە لەسەربوونی ئەو گەل و نەتەوەیە، هەر مێژووە كە پەیڕەوو ڕێڕەوو ڕابووردوو داهاتووی ئەو نەتەوەیە دیاری دەكات، وە هەر گەل و نەتەوەیەك بیەوێ بەرەو سەركەوتن و سەركردایەتیكردنی گەلەكەی پێ هەڵگرێت، دەبێت هەر ڕووداوەكانی پێش و پاشی خۆی بەیەكەوە گرێ بدات و شیكردنەوەی وردی بۆبكات، بۆ ئەوەی خاڵە لاوازو بەهێزەكانی لە یەك جیا بكاتەوەو بەردی بناغەی داهاتووی خۆی لەسەر بناغەیەكی ساغ و درووست دابمەزرێنێت..
ئەو رێگەیەی كە ئیمامی حوسەین بێیدا رۆیشت بۆ عێراق
لە ڕاستیدا كارەساتی شەهیدكردنی ئیمام حوسەین لە گەورەترین كارەساتەكانە كە تووشی مێژووی موسوڵمانان بوو، چونكە لەو كاتەدا بێجگە لە ئیمامی حوسەین لەسەر ڕووی زەویدا كوڕی كچی پێغەمبەرێكی تر بوونی نەبوو، وە بەراستی بە مەزڵومی شەهید كراو كوشتنەكەشی بە نیسبەت موسوڵمانانی هەمووی گۆی زەوی كارەسات بوو، بەڵام بەنیسبەت ئیمام حوسەینەوە خۆی، پلەی شەهادەت و پلەوپایەو ناوو شۆرەتی بەرزو نمرەی نزیكی بەخواوە وەرگرتووە، چونكە بێگومان خوای گەورە ئەم رێحانە جوانەی پێغەمبەری نازداری بۆئەو دونیا هەڵگرتووەو لەم دونیا پڕ لە نەهامەتیی و ناخۆشیە ڕزگاری كردووە..
مێژووی كارەساتی شەهیدكردنی ئیمام حوسەین ئەوەندە قورس و گرانە لەسەر رۆح و هەستم نازانم چۆن و بە چ شێوەیەك دەست بە گێڕانەوەی ئەو كارەساتە جەرگ بڕە بكەم.! بەڵام وەك وەفایەك بۆ ئەو ئیمامە بەرێزە كە كچەزاو ئامۆزازای پێغەمبەری نادارو خۆشەویستمانە “درودو سڵاوی خوایان لەسەر” كە بەناحەق غەدرو خیانەتی لێكراو بە زوڵم شەهید كرا، وە وەك پاراستنی راستیی مێژویی و هەروەها گەیاندنی حەقیقەتی ئەو كارەساتە خوێناوییە وەك ئەوەی كە ئەهلی سووننەو جەماعە لەسەری یەك دەنگن، وە وەك دیفاعێكیش لە مەزڵومان و حەقخوازان و ئازادیخوازان، ئەم بابەتە دەنووسم.
بێ پێچ و پەنا دەڵێم: زۆرێك لە نووسەران و بیرمەندانی ئیسلامیی بە تایبەت “نەوەی كورد” خۆیان لەم ڕووداوە گرنگە مێژووییە نادەن و تا ئێستا بەو شێوەیەی كە پێویست بێت نە بە نووسین و نە بە وتارو بابەت خۆیان لەم بوارە بەدوور دەگرن.. بێجگە لە هەندێ وتارو بابەتی نوێ كە بەم تازەییە دەست بە وتن و نووسینیان كراوە، ئەڵبەتە خوا حەق وتنی پێ خۆشە وتارەكەی مامۆستا كرێكاریش كە 12 ساڵ پێش ئێستا لە مزگەوتی جیهاد لە سلێمانی بە چاكیی و پاكیی باسی لەو ڕووداوە كردووەو مافی خۆیی پێداوە.، وە بەراستی ئەم بێدەنگیی و خۆ لادانە لەو حەقیقەتە مێژوییەی بە ناحەق شەهیدكردنی ئەو ئیمامە بەرێزە، رێگای بۆ كەسانی تر خۆشكردووە كە بە شێوەیەكی ترو بە شێوازێكی تر بێنە مەیدان و ئەو كارەساتە بۆ موسوڵمانان بگێرنەوەو زۆرێكیش موبالەغەی تێدا بكەن.! بەڵام خوا یاربێت من دەمەوێ لەم نووسینەمدا بێ هیچ دەمارگیرییەك بەدواداچوون بۆ ئەم بابەتە بكەم و ئەوەی ئەهلی سووننەو جەماعە لەسەری یەكدەنگن هەر ئەوە بنووسم و بڵاو بكەمەوە، وە نیازو نیەت پاكی خۆم لەم باسەدا بۆ خوای باڵادەست و پاشان بۆ خوێنەران ڕا دەگەیەنم..
سەرەتا لە ناخی دڵمەوە هەزاران هەزار سڵاو لە رۆحی پاكی ئیمام حوسەین و یاوەرانیی.. وە ئەم كارەساتە هەرگیزاو هەرگیز لە یادو زیهنی ئێمەی موسوڵماندا (ئەهلی سووننەو جەماعە) لە بیر ناكرێت و تا ئەو رۆژەی فو بە نەفخی صوردا دەكرێت مەزڵومییەتی ئیمامی حوسێن و یاوەرانی لە بیر ناكرێت، ئەوەی دڵی زیندوو بێت و تۆسقاڵەیەك ویژدانی بخاتەكارو تەنها چەند دێڕێك لە ژیانی پڕ لە كارەساتی مەزڵومییەتی ئیمامی حوسەین بخوێنێتەوە ئەوە بێگومان چاوەكانی پڕ لە فرمێسك و دڵ و رۆح و هەستیشی پڕ لە خەم و خەفەت دەبێت.!
لەداییكبوونی ئیمام حوسەین
حوسەینی كوڕی عەلی كوڕی ئەبی تالیب لە رۆژی 5 ی شەعبانی ساڵی 4 ی كۆچیی لە مەدینەی پیرۆزدا لە داییكبووە، وە هەر خودی پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم ناوی لێناوەو زۆر زۆری خۆشویستووە، بۆیە دەفەرموێ: (اللهم إنی أحبهما فأحبهما) رواه البخاری. واتە: خودایە من حەسەن و حوسەینم خۆش دەوێن تۆش خۆشت بوێن. وە هەروەها دەفەرموێ: (إن الحسن والحسین هما ریحانتا الدنیا) رواه البخاری. واتە: بەراستی حەسەن و حوسەین دوو چڵە رێحانەی منن لە دونیادا. زۆرجار پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم بە فاتیمەی كچی دەوت: ئەو دوو كوڕەی خۆمم بۆ بێنن، پاشان بۆنی پێوە دەكردن و دەیگوشین بەخۆیەوە.، وە ئەنەسی كوڕی مالیك دەگێڕێتەوەو دەڵێ: بینیم پێغەمبەری خودا ماچی دەمی حەسەن و حوسەینی دەكرد.، وە هەروەها پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم دەفەرموێ: (الحسن والحسین سیدا شباب أهل الجنە) وە دەیفەرموو: (حسین منی وأنا من حسین، أحب الله من أحب حسینا). هەردوو ئەم فەرموودە ئیمامی تیرمیزی ڕیوایەتی كردووەو شێخ ئەلبانیش بەرەحمەت بێت بە سەحیحی داناون.
ئیمامی حوسەین لە دوای وەفاتی ئیمامی حەسەنی برای هەر لە مەدینەی پیرۆز مایەوە تا ئەوكاتەی موعاویە رەزای خوای لێبێت دوای وەفاتی خۆی یەزیدی كردە جێنیشینی خۆیی و ئەهلی مەدینەش بەیعتیان دایە یەزید، ئەوجا ئیمامی حوسەین بەیعەتی نەدا بە یەزیدو بە توندی ئەو داوایەی ڕەتكردەوە.
بەیعەتدان بە یەزیدی كوڕی موعاویەو ڕەتكردنەوەی
ئەو بەیعەتە لەلایەن ئیمام حوسەینەوە
لە ساڵی 60 ی كۆچیدا بوو بەیعەت درا بە یەزیدی كوری موعاویە، لەو كاتەدا تەمەنی یەزید 34 ساڵ بوو، بەڵام لە ناو شاری مەدینەدا هەردوو ئیمامی حوسەین و عەبدوڵڵای كوڕی زوبەیر ئەو بەیعەتەیان ڕەتكردەوە، كاتێك كە داوای بەیعەتیان لێكرا، لە وەڵامدا عەبدوڵڵای كوڕی زوبەیر وتی: ئەمشەو چاوەرێ دەكەم و بیری لێدەكەمەوەو دواتر ئاگادارتان دەكەمەوە، بەڵام كاتێك شەو داهات شاری مەدینەی بە جێهێڵاو بەرەو مەككە بەرێ كەوت و بەیعەتی نەدایە یەزید..
وە كاتێكیش هاتنە لای ئیمامی حوسەین ئەویش وتی: من بە نهێنیی بەیعەت نادەم و بە ئاشكرا لەبەر چاوی خەڵكیدا بەیعەت دەدەم، بەڵام هەر كە شەو داهات بە دوای عەبدوڵڵای كوری زوبەیردا بەرەو مەككە دەرچوو..
خەڵكی عێراق زیاتر لە 500 نامەیان نارد بۆ ئیمامی حوسەین
كاتێك خەڵكی عێراق ئاگاداری ئەوە بوون كە ئیمامی حوسەین بەیعەتی نەداوەتە یەزید، دڵخۆشبوون بەو هەڵوێستەی ئیمام حوسەین، چونكە ئەمانیش یەزیدی كوڕی موعاویەیان نە دەویست، تەنانەت ئیمامی موعاویەشیان خۆش نەدەویست، تەنهاو تەنها ئیمامی عەلیی و مناڵەكانی ئەویان دەویست، ڕەزاو رەحمەتی خوایان لێبێت.. بۆیە هەموو هۆزو كەسایەتییەكان دەستیان دایە نامە نووسین بۆ ئیمام حوسەین و هەموویان بەڵێنیان دایە كە ئێمە تەنها بەیعەت بە تۆ دەدەین، وە ئێمە بێجگە لە تۆ بەیعەت بەكەسی تر نادەین و یەزید بە خەلیفەو جێنشین نازانین، ئەم نامە ناردن و هەڵویستانەی خەڵكی عێراق رۆژ بە رۆژ زیادی دەكرد، بۆیە مێژوو نووسان دەڵێن ژمارەی نامەكان لە ئەهلی كوفەوە گەیشتە زیاتر لە 500 نامە.!
ئیمامی حوسەین موسلیمی كوڕی عەقیلی ئامۆزای نارد بۆ كوفە
ئیتر دوای ئەو هەموو دڵنیابوونەوە ئیمامی حوسەین موسلیمی كوڕی عەقیلی كوڕی ئەبی تالیبی ئامۆزای نارد بۆ كوفە بۆ ئەوەی سەرپەرشتیی و ئاگاداری بارودۆخی كوفە بێت، كاتێ موسلیم گەیشتە كوفە، بۆی دەركەوت كە خەڵكی كوفە یەكلابوونەتەوە لەوەی كە بەیعەت نادەنە یەزیدی كوڕی موعاویەو هەمووی ئامادەیە بەیعەت بداتە ئیمامی حوسەین، بۆیە موسلیم لە كوفە چووە ماڵی هانی كوڕی عوروەو لەوێ خەڵكی دەستە دەستە دەهاتنە لایی و بەیعەت و پشتگیریی خۆیان بۆ ئیمامی حوسەین پشتراست دەكردەوە.
لەو سەردەمەدا والیی و سەرپەرشتیاری كوفە (نوعمانی كوڕی بەشیر) بوو، كە لەلایەن یەزیدەوە دیاری كرابوو، بەڵام وادیاربوو كە (نوعمان)ی والی كوفە زۆر گوێ ناداتە كاروباری یەزیدو لایەنگری سەرسەختی یەزید نیە، بۆیە هەندێك لە جاسوس و كاربەدەستانی نزیكی “نوعمان” هەواڵەكەیان گەیاندە یەزیدو ئەویش خێرا ئەمری كرد كە “نوعمان” لاببرێ و عوبەیدوڵڵای كوڕی زیاد بكرێتە والی كوفە، هەر بۆیە خێرا عوبەیدوڵڵای كوڕی زیاد كە والی “بەصرە” بوو، شاری كوفەش خرایە سەر ویلایەتی بەصرەو عوبەیدوڵڵا بوویە والی هەردوو شاری كوفەو بەصرە.. دیاربوو كە ئەم عوبەیدوڵڵای كوڕی زیادە زۆر زیرەك و چالاك بووە، بۆیە هەر بە والی بوونیی و گەیشتنی بۆ كوفە، كەسێكی دیاری كرد بەناوی (مەعقیل) كە بگەڕێ بە دوای ئەم سەرە داوەداو بزانێ كێیە كە لە كوفەدا نوێنەرایەتی ئیمامی حوسەین دەكاو خەڵكی دەچنە لایی و بەیعەتی دەدەنێ، هەر بۆیە عوبەیدوڵڵا 3000 دیناری دایە دەستی مەعقیل و وتی: بڕۆ بگەرێ و بڵێ من لە شاری “حیمص”ی سوریاوە هاتووم و پشتگیری لە ئیمامی حوسەین دەكەم و ئەم 3000 دینارەشم وە ك پشتگیری ماددی بۆ هێناوە، مەعقیلیش زۆر وریاو لەسەرخۆ گەڕا بە دوای ئەو كەسەدا كە لە كوفەدا نوێنەرایەتی ئیمامی حوسەین دەكا، بۆیە بۆ دواجار گەیشتە ئەو ماڵەی كە موسلیمی كوڕی عەقیلی ئامۆزاو نوێنەری ئیمام حوسەینی لێیەو چوویە لایی و بەیعەتی دایەو 3000 دینارەكەشی بەخشیە موسلیم بەناوی پشتگیری ماددی بۆ ئیمامی حوسەین، بۆ ئەوەی زیاتر باوەڕ بە مەعقیل بكەن، ئیتر هەموو رۆژێ مەعقیل دەهاتە ماڵی “هانی كوڕی عوروە” بەناوی لایەنگرو پشتگیری ئیمامی حوسەین تا هەموو ئەندامان و لایەنگرانی ئیمامی حوسەینی ناسیی و پاشان دەگەرایەوە لای عوبەیدوڵڵای كوڕی زیادو ئاگاداری دەكرد لە هەموو جموجوڵێك..
دەرچوونی ئیمامی حوسەین بۆ شاری كوفە
دوای ئەوەی كە ئیمام حوسەین لەلایەن موسلیمی كوڕی عەقیلەوە دڵنیاكرایەوە لەوەی كە ئەهلی كوفە چاوەرێی ئەو دەكەن و هەموو بەیعەت بەو دەدەن، موسلیم نامەیەكی نارد بۆ ئیمام حوسەین و بۆی نووسی كە: كاروباری كوفە تەواوەو هەموو شتێك ئامادەیە، بۆیە ئیمام حوسەینیش “ڕەزاو رەحمەتی خوای لەسەر” لە رۆژی “تەرویەدا” بەرەو كوفە بەرێكەوت، وە عوبەیدوڵڵای كوڕی زیادی والی كوفە ئاگادرای نامەكەی موسلیم بوو كە ناردی بۆ ئیمام حوسەین بە مەبەستی هاتنی ئیمام بۆ شاری كوفە، دواتر عوبەیدوڵڵا ئەمری كرد بە هێنانی “هانی كوڕی عوروە”، ئەو پیاوەی كە موسلیم لە ماڵێ ئەواندا خۆی پەنا دابوو، پرسیارو وەڵامی موسلیمی كوڕی عەقیلی ئامۆزای ئیمام حوسەینی لێكرد، ئەویش لە وەڵامدا وتی نازانم، پاشان دەركەوت كە فێڵ وتەڵەكە لەم مەسەلەدا هەیەو عوبەیدوڵڵا لە رێی مەعقیلەوە ئاگاداری هەموو شتێكە..
پشت تێكردن و هەڵگەڕانەوەی خەڵكی كوفە لە موسلیمی كوڕی عەقیل
هەواڵەكە گەیشتە موسلیمی كوڕی عەقیل كە عوبەیدوڵڵای كوڕی زیاد بەدوایدا دەگەڕێ و نیازی خراپە بەرامبەری، هەر بۆیە موسلیم دەستپێشخەری كردو بە خۆیی و 4000 كەسەوە گەمارۆی تەختی پاشایەتی عوبەیدوڵڵایان داو داوای خۆ بەدەستەوە دانی عوبەیدوڵڵایان دەكرد، لەو كاتەشدا عوبەیدوڵڵا لەناو كۆشكدا كۆمەڵێك لە گەورە پیاوان و ناودارانی ئەهلی كوفەو مەككەی لێكۆبوو بوویەوە، ڕووی تێكردن و پێی وتن كە هەركەسەو كوڕو براو خزمی خۆی لەو سوپایەی موسلیم بكێشێتەوە، هەركەس ئەو كارە بكات ئەوا بەخششێكی زۆری لەلایەن منەوە دەدرێتێ، بەپێچەوانەوە داوا دەكەم لە شامەوە سوپایەك بێت و هەموویان لەناو ببات، هەر بۆیە بەم هەڕەشەو ڕیشوەدانەی عوبەیدوڵڵا هەركەسەو كوڕو براو خزمی خۆی لە سوپاكەی موسلیم كێشایەوەو، كار گەیشتە ئەوەی كە موسلیمی كوڕی عەقیل بە تەنها مایەوەو تەنانەت تا پێش خۆرئاوابوون یەك كەسی لەگەڵ نەمایەوەو بە كۆڵانەكانی كوفەدا بێ كەس و لانە دەسوڕایەوە، دواتر چووە دەرگای ماڵێك و دای لە دەرگاو ئافرەتێك بەناوی “كیندە” دەرگای لێكردەوەو پێی وت: ئەگەر دەكرێ كەمێك ئاوم بدەرێ، ئافرەتەكەش زۆری بەلاوە سەیر بوو و پرسیاری لێكرد تۆ كێی؟ ئەویش لەوەڵامدا پێی وت: من موسلیمی كوڕی عەقیلی ئامۆزای حوسەینی كوڕی عەلیم، رەزاو رەحمەتی خوایان لێبێت. وەزعی خۆیی بۆ “كیندە” باسكردو پێی وت كە بڕیارە ئیمامی حوسەین بگاتە كوفە، بەڵام گەلی كوفە درۆیان لەگەڵكردووە، “كیندە”ش موسلیمی بردە ژورەوەو خزمەتێكی باشی كرد، بەڵام دواتر یەكێك لە كوڕەكانی “كیندە” دەگەرێتەوە ماڵەوە، دەبینێ دایكی زۆر سەرقاڵەو دێت و دەچێت، بۆیە كوڕەكەی “كیندە” ئاگاداری وەزعەكە دەبێت و دەزانێ كە موسلیم لەماڵی ئەواندایە، ئەویش راستەوخۆ دەچێ و عوبەیدوڵڵای كوڕی زیادی لێ ئاگادار دەكاو شوێنی موسلیمی پێ دەڵێ، عوبەیدوڵڵایش ڕاستەوخۆ لەشكرێكی 70 كەسی ناردو گەمارۆی ماڵی “كیندە”یان داو دواتر موسلیمیان دەستگیر كردو هێنایان بۆ كۆشكی عوبەیدوڵڵا، لەوێش عوبەیدوڵڵا پرسیاری لە موسلیم كردو پێی وت: چ شتێك تۆی هێناوەتە كوفە.؟ موسلیمیش لە وەڵامدا وتی: بەیعەتێك لە گەردنماندایە بۆ حوسەینی كوڕی عەلی، عوبەیدوڵڵا وتی: ئەی بەیعەتی یەزید لەگەردنتا نیە.؟ موسلیمیش وتی: من یەكێكم لەوانەی كە بەرامبەرت جەنگاوم.! ئێستا ئیزنم بدە كە وەسیەت بكەم، عوبەیدوڵڵایش وتی: وەسیەتت بكە، پاشان موسلیم چاوی گێڕا بەناو كۆشكاو بینی “عومەری كوڕی سەعدی كوڕی ئەبی وەقاس” لەوێیەو پێی وت: ئەی عومەری كوڕی سەعد تۆ لە نزیكانی منی لەڕووی خزمایەتیەوە، وەرە با وەسیەتت بۆ بكەم، عومەریش لێی نزیك بوویەوەو موسلیم پێی وت: فریاكەوە كەسێك بنێرە بۆلای ئیمامی حوسەین كە بگەرێتەوەو پێی رابگەیەنە كە ئەهلی كوفە درۆیان لەگەڵكردووە، وە موسلیم وتە بەناو بانگەكەی خۆی كە بە ئیمامی حوسەینی ڕاگەیاندبوو بە عومەر گەیاندو وتی پێی بڵێ: (إرجع بأهلك ولایغرنك أهل الكوفة، فإن أهل الكوفة قد كذبوك وكذبونی، ولیس لكاذب رأی).
پاشان هەر لەو رۆژەدا كە رۆژی عەرەفە بوو موسلیمی ئامۆزای ئیمامی حوسەین شەهید دەكرێ و ئیمامی حوسەینیش لە رۆژی “تەرویە”دا بە یەك رۆژ پێش شەهید كردنەكەی موسلیم لە مەككە دەردەچێ و بەرەو كوفە بەڕێ دەكەوێ. سڵاوو رەحمەتی خوا لە بنەماڵەی بەرێزی پێغەمبەری نازدار.
ناڕەزایی هاوەڵانی پێغەمبەر “درودو سڵاوی خوایان لەسەر” سەبارەت بە دەرچوونی ئیمام حوسەین بۆ كوفە
زۆرێك لە هاوەڵانی پێغەمبەر “درودو سڵاوی خوایان لەسەر” هەوڵی زۆریاندا كە رێگری بكەن لەوەی كە ئیمام حوسەین مەككە بەجێ بهێڵیت و بەرەو كوفە بە ڕێ بكەوێ، بەڵام بەداخەوە ئیمام حوسەین لەسەر ڕەئی خۆی سوور بوو، لەو هاوەڵانەش: (عەبدوڵڵای كوڕی عومەر، عەبدوڵڵای كوڕی عەباس، عەبدوڵڵای كوڕی عەمری كوڕی عاص، ئەبو سەعیدی خودری، عەبدوڵڵای كوڕی زوبەیر).
هەندێ لە وتەی ئەو هاوەڵانە لەكاتی دەرچوونی ئیمام حوسەین دا
1- ئیبن عومەر:
شەعبـی دەڵێ: ئیبن عومەر لە مەككەدا بوو كە بیستی ئیمام حوسەین بەرەو كوفە بەڕێ كەوتووە، بە ئەندازەی سێ شەو بە ئەسبەكەیەوە بەدوایدا رۆیشت تا پێی گەیشت، پرسیاری لێكردو پێی وت: ئەی حوسەین بۆ كوێ دەڕۆی.؟ ئیمام وتی: بۆ عێراق.! وە سەرجەم ئەو نامانەی كە ئەهلی كوفە بۆیان ناردبوو پیشانی ئیبن عومەری داو وتی: ئەوە هەموو نامەی ئەهلی عێراقە بۆیان ناردووم و بەیعەتیان پێداوم.! ئیبن عومەر وتی: ئەی حوسەین مەڕۆو بگەڕێوە، وە بە چەندین فەرموودەی پيغەمبەری خوا صلى الله عليه وسلم ئاگاداری كردەوە، بەڵام ئیمام حوسەین هەر سوور بوو لەسەر ڕەئی خۆیی و پاشگەز نەبوویەوە، پاشان ئیبن عومەر باوەشی پیاكردو خواحافیزی لێكردو دەستی بە گریان كردو فەرمووی دەتدەمە دەستی خوا بە ئەمانەت لە هەر كوشتنێك.!
2- عەبدوڵڵای كوڕی زوبەیر:
ڕووی كردە ئیمامی حوسەین و پێی وت: بۆ كوێ دەڕۆی.؟ دەڕۆی بۆلای قەومێك كە باوكتیان كوشت و تانەو تەشەریان لە براكەتدا.؟ دوبارەی كردەوەو وتی مەڕۆ.! بەڵام ئیمام حوسەین هەر سوور بوو لەسەر رۆشتنەكەی.!
3- ئەبو سەعیدی خودری:
ڕووی كردە ئیمام حوسەین و پێی وت: ئەی باوكی عەبدوڵڵا من لە ئامۆژگاریكارانم بۆت، وە من دڵسۆزو خەمخۆری تۆم، ئاگادارم كە ئەهلی عێراق نامەیان بۆ ناردوویی و داوات لێ دەكەن بچی بۆلایان، بەڵام من پێت دەڵێم مەڕۆ، چونكە لە باوكتم بیستووە “واتە: ئیمامی عەلی” سەبارەت بە ئەهلی كوفە چی وتووە، وتویەتی: (والله لقد مللتهم وأبغضتهم، وملونی وأبغضونی، ومایكون منهم وفاو قط…. الخ)، واتە: سوێند بەخوا ئەهلی كوفە ماندووم كردن و وە ڕقیشم لێیان دەبێتەوە، چونكە ئەوان منیان ماندوو كردو ڕقیشیان لە من دەبێتەوە، وە هەرگیز وەفا لەوان ناوەشێتەوە…هتد..
ئیمامی حوسەین گەیشتە قادسیە
پاشان هەواڵی كوشتنی موسلیمی كوڕی عەقیل گەیشتە ئیمامی حوسەین لە ڕێی عومەری كوڕی سەعد ئەوكەسەی كە موسلیم وەسیەتی بۆ كردو ناردی بۆلای ئیمامی حوسەین، دواتر ئیمامی حوسەین ڕووی كردە كوڕانی موسلیمی كوڕی عەقیل و پێی وتن كە دەبێت ئێوە بگەڕێنەوە، ئەوانیش وتیان سوێند بەخوا هەرگیز ناگەرێینەوە تا تۆڵەی باوكمان وەرنەگرینەوە، ئیتر ئیمامی حوسەین وازی لێهێنان، پاشان كە عوبەیدوڵڵای كوڕی زیاد زانی كە ئیمامی حوسەین ڕوو بە كوفە دێ، ئەمری كرد بە “حوڕی كوڕی یەزیدی تەمیمیی” كە بە خۆیی و هەزار كەسەوە بچێت و ڕێ لە هاتنی حوسەین بگرێت، ئەویش بە خۆیی و 1000 كەسەوە بە ڕِێكەوت و لە قادسیە گەیشت بە ئیمامی حوسەین و یاوەرانی، پاشان “حوڕ” ڕووی كردە ئیمام حوسەین و پێی وت: بۆ كوێ دەچی ئەی كچەزای پێغەمبەری خوا.؟ ئەویش لەوەڵامدا وتی: بۆ عێراق.، “حوڕ”یش پێی وت من ئەمرت پێ دەكەم كە بگەڕێیتەوە، ئەگینا خوا بە تۆ تاقیمان دەكاتەوە، لە كوێوە هاتووی بگەرێوە بۆ ئەوێ، یان بڕۆ بۆ شام بۆلای یەزید، بەمەرجێك بەرەو كوفە نەیەی.! بەڵام وەك هەمیشە ئیمامی حوسەین وازی نەهێناو لە ڕەئیەكەی خۆی پەشیمان نەبوویەوەو بەرەو كوفە بە جوڵە كەوت، بەڵام “حوڕ” لە كێشەكە گەیشتبوو و دەیزانی چی ڕوو دەدا، بۆیە هەر ڕێی پێدەگرت و دەیوت: ئەی ئیمام بگەڕێوەو بەرەو كوفە مەیە.! تا ئیمام حوسەینی توڕە كردو بە “حوڕ”ی وت: دایكت ڕۆڵە ڕۆت بۆ بكات رێگەم بدە با بڕۆم.! “حوڕ”یش ئەم قسەی ئیمام حوسەینی پێ ناخۆشبوو وتی: سوێند بەخوا ئەگەر بێجگە لەتۆ لە ناو عەرەبدا هەركەس ئەم قسەیەی بەرامبەرم بكردایە تۆڵەم لە خۆیی و دایكی دەكردەوە، بەڵام چی بڵێم بەتۆ ئەی حوسەین كە دایكت سەروەری هەموو ژنانی دونیایە..
گەیشتنی ئیمام حوسەین بە كەربەلا
ئیمام حوسەین گەیشتە شوێنێك كە پێی دەوترا كەربەلا، پرسیاریكرد ئەم شوێنە كوێیە.؟ وتیان: ناوی كەربەلایە، ئیمام حوسەینیش وتی: (كرب و بلاء)، واتە: نارەحەتیی و بەڵاو ناخۆشی.، لەو كاتانەدا جەیشی عومەری كوڕی سەعدیان پێگەیشت كە ژمارەیان 4000 سەرباز دەبوو و رێی پێگرتن، وە ئەمری پێكردن كە دەبێ خۆیی و یاوەرانی لەگەڵ عومەری كوڕی سەعد دا بچن بۆ كوفە بۆلای عوبەیدوڵڵای كوڕی زیاد، بەڵام ئیمامی حوسەین ئەو داوایەی رەتكردەوەو وتی هەرگیز نایەم بۆلای والی كوفە، بەڵام كاتێ ئیمام حوسەین بینی كە عومەری كوڕی سەعد زۆر سوورە لەسەر رۆشتنی ئیمام حوسەین بۆلای عوبەیدوڵڵای كوڕی زیاد، سێ پێشنیاری دایە عومەری كوڕی سەعد كە یەكێكیان هەڵبژێرێ..، یەكەمیان: وازم لێَبێنن تا بگەرێمەوە بۆ مەككە. دووەم: یان دەڕۆم بۆ ئەو شوێنانەی كە جیهادی لێیەو موجاهیدان لەوێ دژی كافران دەجەنگن. سێیەم: یان دەڕۆم بۆ شام و لەوێ دەست دەخەمە ناو دەستی یەزید.
عومەری كوڕی سەعد پێشنیارەكانی پێ باشبوو، وتی بە ئیمامی حوسەین: تۆ كەسێك بنێرە بۆلای یەزید لە شام و منیش دەگەرێمەوە بۆلای عوبەیدوڵڵای كوڕی زیاد بزانم ئەو چی دەڵێ، بەڵام ئیمامی حوسەین كەسی نەنارد بۆلای یەزید لە شام، تەنها عومەری كوڕی سەعدی نارد بۆلای عوبەیدوڵڵای والی كوفە تا بزانێ ئەو ڕەئیی و بۆچوونی چۆنە لەسەر پێشنیارەكانی، كاتێك عومەری كوڕی سەعد گەڕایەوە لای عوبەیدوڵڵاو ئاگاداری كرد لە پێشنیارەكانی ئیمام حوسەین، عوبەیدوڵڵای كوڕی زیاد زۆری پێ باشبوو وتی: حوسەین خۆی كامیان هەڵدەبژێرێ با هەڵیبژێرێ، ئەمە هەلێكی زێرین بوو بۆ ئیمام حوسەین و یاوەرانی، بەڵام لەو كاتەدا لە كۆشكی عوبەیدوڵڵا كەسێكی لێبوو بەناوی “شەمر كوڕی زیلجەوشەن” وە یەكێك بوو لە نزیكانی عوبەیدوڵڵا، وتی: نەخێر هەرگیز شتی وانابێت، دەبێت حوسەین و یاوەرانی بێنە سەر حوكمی عوبەیدوڵڵای كوڕی زیاد، بۆیە عوبەیدوڵڵاش بە وتەكەی “شەمر” بوغرابوو وتی: بەڵێ دەبێت حوسەین و یاوەرانی بێنە سەر حوكمی من..
عوبەیدوڵڵای كوڕی زیادیش “شەمری كوڕی زیلجەوشەن”ی ناردو پێی وت: بڕۆ بە حوسەین و دارو دەستەكەی بڵێ دەبێ بێنە سەر حوكمی عوبەیدوڵڵا، وتیشی بە “شەمر”: ئەگەر عومەری كوڕی سەعد كە یەكێكبوو لە سەركردەكانی سوپای عوبەیدوڵڵا، هاوڕات نەبوو، خۆت ببە بە سەركردەی ئەو سوپا 4000 كەسەیە، پاشان عوبەیدوڵڵا عومەری كوڕی سەعدی بە 4000 كەسەوە نارد بۆ ناوچەی “ڕەی” و بەڵێنی پێدابوو كە بیكاتە والی ناوچەی “ڕەی”.
دواتر “شەمری كوڕی زیلجەوشەن” بە ڕێكەوت و هەواڵیش گەیشتە ئیمامی حوسەین كە هەر دەبێت ڕازی بێت بە حوكمی عوبەیدوڵڵا، ئیمامی حوسەینیش سوێندی خوارد كە هەرگیز رازی نابم و ناچمە سەر حوكمی عوبەیدوڵڵای كوڕی زیاد..
ئیمامی حوسەین سوپاكەی كوفە دەترسێنێ بە خوا !
ژمارەی ئەوكەسانەی لەگەڵ ئیمامی حوسەیندا بوون 72 كەس بوون، وە سوپاكەی كوفەش 5000 كەس بوو، كاتێك بەرامبەر بە یەك وەستان ئیمامی حوسەین ڕووی كردە سوپاكەی عوبەیدوڵڵای كوڕی زیادو پێی وتن: بە خۆتاندا بچنەوەو زەرزەنشتی نەفستان بكەن، ئایا دەگونجێ شەڕ لەگەڵ كەسێكی وەكو من بكەن.؟! وە من كوڕی كچی پێغەمبەرەكەتان بم.؟! وە بێجگە لە من لەسەر ڕووی زەویدا كوڕی كچی پێغەمبەرێكی تر بوونی نیە،! وە پێغەمبەری خوا صلى الله عليه وسلم بە من و براكەمی وتووە: (هذان سیدا شباب أهل الجنة). رواه الترمذی. وقال الشیخ الالبانی هذا الحدیث صحیح عن طریق روایة حذیفە وابی سعید وغیرهما. واتە: ئەو دووانە (حەسەن و حوسەین) گەورەو سەروەری ئەهلی بەهەشتن.
بەردەوام ئیمام حوسەین سوپاكەی كوفەی هەڵدەنا بەوەی كە گوێڕایەڵی عوبەیدوڵڵای كوڕی زیاد نەكەن و پشتگیری لە ئیمام و یارانی بكەن، ئەوەبوو 30 كەسێك بە سەرۆكایەتی “حوڕی كوڕی یەزیدی تەمیمیی” كە لە پێشەنگی سوپاكەی عوبەیدوڵڵای كوڕی زیاد دا بوون پشتگیری خۆیان بۆ ئیمام و یارانی دەربڕیی و رایگەیاند: كە من هەرگیز ئاگرو دۆزەخ هەڵنابژێرم بەسەر بەهەشتدا ئەگەر لاشەم ورد ورد بكەن و بیشم سوتێنن..
پاشان دوای ئەوە ئیمامی حوسەین نوێژی نیوەڕۆو عەسری رۆژی پێنجشەممەی ئەنجام داو، بۆ هەردوو دەستەكە دەستەی عوبەیدوڵڵای كوڕی زیادو دەستەكەی لای خۆیشی پێشنوێژی بۆكردن، ئیمام حوسەین وتی: ئێوە خۆتان ئیمامتان هەیەو ئێمەش ئیمامی خۆمان، لە وەڵامدا پێیان وت: نەخێر، بەڵكو ئێمە لەدوای جەنابتەوە نوێژ دەكەین، بۆیە لە دوای ئیمامی حوسەینەوە هەردوو نوێژی نیوەڕۆو عەسریان ئەنجامدا، بەڵام كاتێك كاتی نوێژی مەغریب نزیك بوویەوە سوپاكەی عوبەیدوڵڵا ڕوو بە حوسەین و یارانی بە ئەسپەكانیانەوە نزیك بوونەوە، لەو كاتەدا ئیمامی حوسەین بە جلوبەرگی سەربازییەوە خەوی لێكەوتبوو، كە دەنگە دەنگ و پرمەی ئەسپەكانی بیست، هەستاو زانی كە سوپاكەی عوبەیدوڵڵا لێیان نزیك دەبنەوە، بۆیە ئیمام چەند كەسێكی نارد كە قسەیان لەگەڵ بكەن و بزانن چیان دەوێ.؟ بۆیە عەباسی كوڕی عەلی كوڕی ئەبی تالیبی برای ئیمام حوسەین بە خۆیی و (20) كەسەوە رۆشتە لایان و قسەیان لەگەڵكردن، ئەوانیش لە وەڵامدا وتیان: یان دەبێ بێنە سەر حوكمی عوبەیدوڵڵای كوڕی زیاد، یان دەبێ بجەنگن.!
پاشان گەڕانەوەو هەواڵەكەیان دایەوە بە ئیمامی حوسەین و ئەویش فەرمووی: مۆڵەتم بدەنێ با ئەمشەو بیری لێبكەمەوەو نوێژ لەگەڵ خودای خۆمدا ئەنجام بدەم، پاشان بەیانی وەڵامتان لێدەگێڕمەوە، بۆیە بەردەوام ئیمام و یارانی ئەو شەوە هەر خەریكی ئەنجامدانی نوێژو داوای لێخۆشبوونیان لەخودا دەكرد. ڕەزاو رەحمەتی خوا لە هەموویان بێت.
شەهیدبوونی ئیمام
لە ڕووداوەكەی “تەف” لە ساڵی (61)ی كۆچیی
لە بەرەبەیانی رۆژی هەینیی رۆژی 10 ی موحەڕەمی ساڵی 61ی كۆچیی لە خاكی كەربەلای عێراق، جەنگ لە نێوان هەردوو دەستەكەدا هەڵگیرسا، یارانی ئیمام حوسەین دەیانزانی كە لە توانایاندا نیە بەرامبەر بەو سوپایەی عوبەیدوڵڵا بوەستنەوە، بەڵام تەنها ئارەزوویان ئەوەبوو كە لە نێوان هەردوو دەستی ئیمام حوسەیندا بكوژرێن و هەرواش بوو، یەك بە یەك لەبەر دەستی ئیمام دا شەهید دەكران.!! وە هیچ كەس نەمایەوە بێجگە لە ئیمام حوسەین خۆیی و كوڕە شیرینەكەی بەناوی “عەلیە بچوك” كە ئەویش نەخۆش بوو.
ئەو رۆژە تا ئێوارەكەی ئیمامی حوسەین بەو شێوەیە مایەوەو كەس جورئەتی ئەوەی نەدەكرد كە دەستی خوێناوی بكات بە كوشتنی كچەزاكەی پێغەمبەری خوا صلى الله عليه وسلم، تا كار گەیشتە ئەوەی كە “شەمری كوڕی زیلجەوشەن” هاواری كردو وتی: هاوار بۆ ئێوە، دایكتان رۆڵە ڕۆتان بۆ بكات، چوار دەوری بگرن و بیكوژن، بۆیە هێرشیان كردە سەر ئیمام حوسەین و ئابڵوقەیان دا، ئیمامیش وەك شێر ئاسا بە شمشێرەكەیەوە دەهات و دەچوو، وە چەند كەسێكی لە سوپای غەدری كوفە كوشت، بەڵام ئازایەتی لەبەرامبەر زۆری ژمارەوە هیچ دەورێك نابینێ.!
دووبارە “شەمر” هاواری كردەوەو وتی: هاوار بۆ ئێوە! چاوەڕوانی چی دەكەن؟ بۆیە ئەمجارە بەسەختی هێرشیان كردە سەر ئیمام و شەهیدیان كرد، ڕەزای خوای لەسەر بێت. وە ئەو كەسەی كە راستەوخۆ بەشداری لە كوشتنی ئیمام حوسەیندا كرد “سینانی كوڕی ئەنەسی نەخەعی” بوو، وە سەری ئیمامی لەلاشەی كردەوەو سەرەكەیان بردەوە بۆ كوفە بۆلای عوبەیدوڵڵای كوڕی زیاد، لەوێش عوبەیدوڵڵای نامەرد دارێكی بەدەستەوە بوو سەیری سەری ئیمام حوسەینی دەكردو دارەكەی دەكرد بەناو دەمیاو دەیگوت: ئەمە باشترین جیهادو خەبات بوو.!! لەو كاتەدا ئەنەسی كوڕی مالیك هەستاو وەك ناڕەزاییەك وتی: سوێند بەخوا خراپترین كارت كرد، بێگومان من پێغەمبەرم دی كە ناو دەمی حوسەینی ماچ دەكرد، ئەو شوێنەی كە تۆ ئێستا دارەكەی پیادەكەی.!!
ئەوانەی كە لەگەڵ ئیمام حوسەیندا شەهید كران
ئەو كەسانەی لەگەڵ ئیمامی حوسەیندا شەهید كران لە ئال و بەیتی خۆی بریتی بوون لە:
– كوڕانی ئیمامی عەلی “رەزاو رەحمەتی خوای لەسەر”: ئیمامی حوسەین، جەعفەر، عباس، ئەبوبكر، محەممەد، عوسمان.
– كوڕانی ئیمام حوسەین: عەبدوڵڵا، عەلی ئەكبەر.
– كوڕانی ئیمامی حەسەن: عەبدوڵڵا، قاسم، ئەبوبەكر.
– كوڕانی عەقیلی مامی ئیمام حوسەین: جەعفەر، عەبدوڵڵا، عبدالرحمن، عەبدوڵڵای كوڕی موسلیمی كوڕی عەقیل، موسلیمی كوڕی عەقیل.
– كوڕانی عەبدوڵڵای كوڕی جەعفەر: عەون، محەممەد.
نزیكەی 18 كەس لە ئال و بەیتی پێغەمبەری خوا صلى الله عليه وسلم شەهیدبوون..
ئەو ڕیوایەتانەی لەو بارەوە وتراون
– ئیبنی عەباس “ڕەزای خوایان لێبێت” دەگێڕێتەوەو دەڵێ: لە نیوە رۆژێكدا بوو پێغەمبەری خودام بینی لە خەونمدا، قژی بژو تێك ئاڵۆزو تۆزاوی بوو، شوشەیەكی بەدەستەوە بوو خوێنی تێدا بوو كە كۆی كردبوویەوە، پێم وت: ئەی پێغەمبەری خودا صلى الله عليه وسلم ئەوە چیە بە دەستەوە.؟ ئەویش فەرمووی: ئەوە خوێنی حوسەین و هاوەڵانیەتی، لە بەیانیەوە خەریكم كۆی دەكەمەوە.. ڕاوی ئەم فەرموودەیە دەڵێ: ئەو ڕۆژەی كە ئیبن عەباس ئەو خەونەی بینیبوو هەر هەمان ڕۆژبوو كە ئیمام حوسەین شەهید كرابوو. إسناده صحیح.
– ئوممی سەلەمە دەگێڕێتەوەو دەڵێ: گوێم لە جننیەكان بوو كە بۆ كوشتنی ئیمامی حوسەین ڕۆڵە ڕۆو گریانیان بوو. سنده صحیح. فچائل الصحابە/ 2-766 ژمارە: 1373.
تۆڵەو سزای دونیا پێش تۆڵەو سزای قیامەت
ئەوكەسەی كە ئەمری كرد بە كوشتنی ئیمام حوسەین عوبەیدوڵڵای كوڕی زیاد بوو، زۆر درێژەی نەكێشاو خوای پەروەردگار تۆڵەی لێكردەوەو “موختاری كوڕی ئەبی عوبەید” هەستا بە كوشتنی عوبەیدوڵڵای كوڕی زیادو سەری لێكردەوە. ئەمەش تۆڵەی خوای پەروەردگاربوو لەو پیاوەی كە هاوكاری زۆری كرد لە كوشتنی حوسەینی كوڕی عەلیدا ڕەزاو رەحمەتی خوا لە هەردووكیان بێت.
ئەوكەسانەی بەشدارییان كرد لە كوشتنی ئیمام حوسەیندا
ئەوەی كە لە كتێبەكانی ژیاننامەو ناوداراندا بڵاوە ئەو كەسانەی كە ڕاستەوخۆ بەشدارییان كردووە لە شەهیدكردنی ئیمام حوسەیندا دوو كەس بوون: سەنانی كوڕی ئەنەسی نەخعیی و شەمری كوڕی زیلجەوشەن بوون، وە ئەوكەسەش سەرپەرشتی كوشتنەكەی ئیمام حوسەینی دەكرد عوبەیدوڵڵای كوڕی زیاد بوو، وە عوبەیدوڵڵاو شەمر ئەم دوو كەسە لە یاران و لایەنگرانی ئیمامی عەلی بوون..
1- عوبەیدوڵڵای كوڕی زیاد: “توسی” لە كتێبەكەیدا بەهاوكارو دۆستانی ئیمامی عەلی داناوە. (رجال الطوسی) لاپەڕە: 54 – تحقیق/ محمد صادق بحرالعلوم.
2- شەمری كوڕی زیلجەوشەن: عەلی نمازی شەهرەوەردی دەڵێ “شەمر” لە ڕوداوەكەی “صفین”دا لە سوپاكەی ئیمامی عەلی دا بوو.
وتەی كۆتایی
وەك لە پێشەكییەكەدا هێمامان پێكرد، كوشتنی ئیمامی حوسەین “ڕەزاو رەحمەتی خوای لەسەر” لە گەورەترینی كارەساتەكان بوو كە بەسەر موسوڵماناندا هات، وە بێگومانین لەوەی كە بە مەزڵومیی و ناڕەوایی شەهید كرا، بۆیە ئەو كارەساتە هەرگیزاو هەرگیز لە یاد ناكرێت و پەڵەیەكی ڕەشە بە نێو چاوانی بكەرانیەوە.. جا پێویستە ئێمەی نەوەی نوێی ئیسلام هەمیشە لە بڵاوكردنەوەی بیرودیدی خاوەن ویژدانانەو دادگەرانەی ئەهلی سووننەو جەماعەدا بین و خێرابین لە گێڕانەوەی ڕووداوەكان بەتایبەت لە گێڕانەوەی ڕووداوێكی وەك ئەم مەرگە ساتەی كە مێژوو هەرگیز لە یادی ناكات.! خێراكردن و گێڕانەوەی ڕووداوەكان وەك خۆیی و لەرێی سەرچاوەی درووستی خۆیەوە بەتایبەت ئەو ڕووداوە زیندووانەی كە ماوەیەكی زۆریش بەسەریاندا تێپەڕیوە، بەڵام لە دڵی خەڵكیدا هەر نوێ و تازەن و یادیان دەكرێتەوە، پێویستییەكی شەرعییە بەسەر شانی هەموو موسوڵمانێكی خاوەن ویژدان و فەهمی درووست و صحیح، بەتایبەتی مێژووی نەوەی پێشینان كە بەپاكترین و ڕێزداترین سەردەمی زێڕین ناوزەد كراوەو دەبێ وەك خۆی بێ زیادو كەم و بێ زیادەڕەویی ئەو مێژووە باس بكەین..
ئەهلی سووننەو جەماعە زۆر بەڕوونیی و بێ پێچ و پەنا دەڵێن: بەڵێ هەندێك لەو هاوەڵە بەرێزانەی پێغەمبەری ئازیز صلى الله عليه وسلم لە كاتی بوونی پێغەمبەرداو بەتایبەتی لەدوای وەفاتی ئەویش تووشی هەڵە هاتوون، بەڵام ئەم هەڵەكردنە نەبۆتە هۆی ساردبوونەوەیان لەوەی كە سووربن لەسەر خۆبەخشین لە ڕێی كەلیمەی یەكتاپەرستیدا، یان لە ڕێی بانگەواز بۆ ئایینی ڕاست و درووستی باپیرەمان ئیبراهیم صلى الله عليه وسلم، پاشان بانگەوازو كۆچ و جیهادی یارانی پێغەمبەری سەروەرو دوور كەوتنەوەیان لە زێدی باوو باپیران و ژن و منداڵیان و هەروەها بەرگریكردنیان بە ماڵ و گیانیان لە خۆشەویستەكەیان “موحەممەد” صلى الله عليه وسلم، وا دەكات كە ئەم هەڵانەی ئەوان توشی هاتوون لە ماوەی ژیانیاندا لەبەرامبەر ئەو هەموو چاكانەی كە كردوویانە وەك دڵۆپە ئاوێك وایە لەبەرامبەر دەریایەكەوە..
بۆیە زۆر پێویستە گێڕانەوەی مێژوو وەك خۆی ئەگەرچی هەڵەش بووبێت لە زۆر بوارو هەڵوێستدا، وەك باسمان كرد شاردنەوەی هەندێ لە مێژووی پێشینان، یان گوێ پێنەدانیی و واز لێهێنانی بۆ خەڵكانێكی دی، ئەمە زەرەری زۆرتر دەداو شێواندی مێژوویشی بە دوادا دێ و ڕێخۆشكردنیشە بۆ هەندێ دڵ نەخۆش و نانخۆر بەسەر دینەوە كە هەزارو یەك قیل و قال لەملاو لەولاوە بێنن و بە ویستی خۆیان كەم و زیادی بۆ بكەن، ئەمەش تەنها هۆكاری سەرەكی ئەم دەرگا كردنەوەیە بۆ خەڵكانی دی كە خۆیان بكەنە خاوەن ماڵ و ئەهلی سووننەو جەماعەش بە میوان و بێگانە.!!
لەم كارەساتە گەورەیەی ئیمامی حوسەینیشدا دەڵێین: خوزگا ئیمامی حوسەین لە مەككە دەرنەچووبایەو بە گوێی هاوەڵانی بەرێزی وەك: ئیبن عەباس و ئیبن عومەرو ئەبو سەعیدی خودریی و..هتدی، بكردایە، ئیتر ئەو هەموو خوێنە ناحەقیە نەدەڕژاو خۆشەویسترین و بەڕێزترین كەسی ڕووی سەر زەوی بەو شێوەیە شەهید نەدەكرا، بەڵام ئەمە قەدەرەو لای خوای پەروەردگار نووسراوەو لادان لە كارێكیش خوای پەروەردگار نووسیبێتی مەحاڵەو نەگونجاوە، هەر بۆیە زێدە ڕۆییش لە گێڕانەوەی ئەم ڕووداوەدا ناڕەواو حەرامەو بەهیچ شێوەیەك ڕێ پێ نەدراوە، چونكە هەرگیز كوشتنی ئیمامی حوسەین “ڕەزاو رەحمەتی خوای لێبێت” لە كوشتنی پێغەمبەران گەورەتر نیەو نەبووە، مەگەر پێغەمبەر “یەحیای كوڕی زەكەریا” سەری لە ڕێی دژایەتی تاغوتاندا نەڕۆیی و شەهید كرا،؟ هەروەها ئیمامانی وەك: عومەرو عوسمان و عەلیی، هەموو ئەمانە شەهید نەكران،؟ بۆیە هەرگیز ئیمامی حوسەین گەورەتر نەبووە لەمانەو ڕەوا نیە بۆ هیچ مرۆڤێك لە كاتی گێرانەوەی مێژووی مەرگەساتی ئیمامی حوسەیندا زێدە ڕەوی بكات لە هیچ شتێكیدا..
وصلی الله وسلم علی سیدنا محمد وعلی وصحبه..
سەرچاوە مێژووییەكان:
– حقبة من التأریخ ما بین وفاة النبی صلى الله عليه وسلم إلی مقتل الحسین رضي الله عنه سنە 61 الهجریة.
تألیف: عثمان بن محمد الخمیس
نووسراوه لهلایهن
نورسي كؤران
ليست هناك تعليقات: